İNFLUENZA AŞISI
Emin Sami Arısoy
Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi, Kocaeli
Grip (influenza), A ve B influenza virüslerinin neden olduğu bir akut solunum yolu hastalığıdır.
Grip, ılıman iklim kuşağında özellikle kış mevsiminde olmak üzere, her yıl dünya çapında
salgınlar yapar. Çeşitli hastalık kümelerindeki çocuk ve yetişkinler, gribi ağır ya da sorunlu bir
hastalık olarak geçirme açısından daha yüksek risk altındadır. Sağlıklı çocuklarda grip genellikle
akut, kendiliğinden sonlanan, artsorunsuz bir hastalıktır. Ancak ağır hastalanım ve ölüm nedeni
de olabilir. 2009’da dünya çapında büyük salgına (pandemi) neden olan H1N1 influenza virüsü,
mevsimsel influenza virüs kökenlerine göre daha çok hastalanım ve ölüme yol açmıştır.
Grip, okul ve işe gidişi engelleme, hekime başvuru artışı yönleriyle de önemli bir hastalık yükü
nedenidir. Yılda bir kez bağışıklanma grip enfeksiyonunun önlenmesindeki en etkin yaklaşımdır.
Özellikle altta yatan süregen bir hastalık nedeniyle grip enfeksiyonunu ağır ya da sorunlu geçirme
olasılığı yüksek olan çocuk ve erişkinler başta olmak üzere, 6 aylıktan büyük herkese yılda bir
kez grip aşısı yapılabilmesi için her fırsat değerlendirilmelidir.
Çocuklarda da uygulanma onayı olan iki çeşit grip aşısı vardır. Ölü (inaktif) grip aşısı 6 aylıktan
büyüklerde kas, canlı grip aşısı 2 yaşından büyüklerde burun yoluyla uygulanır. Ülkemizde
yalnızca ölü aşının kullanımı onaylıdır. Grip aşısının içeriğindeki aşı virüsü kökenleri, gelecek
dönemin grip salgınında yer alma olasılığı öngörülen influenza virüsü kökenlerini de kapsayacak
biçimde her yıl güncellenir. Grip aşıları üç bileşenli (2 A ve 1 B influenza virüsü aşı kökeni) ya da
dört bileşenli (2 A ve 2 B influenza virüsü aşı kökeni) olarak üretilir. DSÖ, kuzey yarımkürede
2014-2015 döneminde, kasım-nisan aylarında, 2013-2014 döneminde de kullanılan, 2009
pandemisinin H1N1 vürüsünün aşı kökenini de kapsayan dört bileşenli aşının uygulanmasını
önermiştir.
Dünyanın önde gelen sağlık kuruluşları, 6 aylıktan büyük herkese yılda bir kez influenza aşısı
yapılmasını önermektedir. Bu yaklaşım, grip hastalığı, griple ilişkili artsorunlar, griple ilişkili okul
ve iş günü yitimi ve kaynak kullanımını azaltıcı etkidedir. Ayrıca bağışıklananların artışı, evde ve
toplumda, bağışık olmayanlardaki grip enfeksiyonunu azaltıcı olacaktır. Bu durum, 6 aylıktan
küçükler ve aşılanmamış yüksek riskli bireyler açısından daha büyük önem taşır. Kimi ülkelerde
sağlık çalışanlarının grip aşılaması zorunludur.
Altı ay - 8 yaş arasındaki çocuklar ilk kez aşılanacaksa bir ay arayla iki aşı uygulanmalıdır.
Daha önce aşılanmış olan bu yaş kümesindeki çocuklara ilişkin öneriler, aşı kapsamına göre
yıldan yıla değişiklik gösterir. Ölü grip aşısı 6-36 aylık çocuklara 0,25 mL, 36 aylıktan büyüklere
0,5 mL olarak kas içine uygulanır.